Tapas met Don Quichot

Ciconia Consort o.l.v. Dick van Gasteren
Pablo Martínez Hernández, zang
Jeff Heijne, gitaar

Tapas met Don Quichot werd ondersteund door het FondsPodiumkunsten en de gemeente Den Haag.

zaterdag 18 april 2015, aanvang 20:15
Nieuwe Kerk – Den Haag
Concert inclusief educatieve kinderopvang

Donderdag 23 april 2015, aanvang 20:00
Theater De Maagd – Bergen op Zoom

Zaterdag 25 april, aanvang 20:15
Muziekgebouw Frits Philips/Kleine Zaal – Eindhoven

zondag 26 april, aanvang 14:30
De Hanzehof – Zutphen

Programma

Luigi Boccherini – La musica notturna delle strade
Joaquín Turina – La oración del torero
Isaac Albéniz – Asturias
Joaquín Rodrigo – Dos miniaturas andaluzas
Astor Piazzola – Tango Ballet
Georg Ph. Telemann – Suite ‘Burlesque de Quixotte’
Luigi Boccherini – Fandango uit gitaarkwintet in D

___________________________________________________________________

Het Ciconia Consort brengt gezelligheid naar de concertzaal. Genietend van enkele Spaanse hapjes luistert u naar een tableau van muziekjuweeltjes uit drie eeuwen veelzijdige Spaanse muziekcultuur met een verrassende vleug authentieke flamenco. Niet alleen maakt u kennis met de grote componisten van het Iberisch schiereiland, Albéniz, Rodrigo en Turina, ook hoort u hoe de Spaanse klanken zich door de eeuwen heen verspreid hebben over Europa en Latijns Amerika met de aansprekende suite ‘Burlesque de Quixotte’ van Telemann en het Tango Ballet van de wereldberoemde Astor Piazzolla.

Jeff Heijne is een van de opkomende jonge talenten binnen de Nederlandse flamenco wereld. Hij studeert bij flamencogitarist Eric Vaarzon Morel aan het Conservatorium te Amsterdam en volgde twee maal de cursus “Naturaleza y Forma de la Guitarra Flamenca” in Córdoba, met lessen van internationale beroemdheden op het gebied van flamenco gitaarspel. Daarnaast heeft hij ook les in klassiek en elektrisch gitaar om in de loop der jaren stijlen te kunnen combineren. Jeff heeft een eerste solo flamencogitaar album gepresenteerd “Los Sentimientos del Flamenco” en maakt deel uit van de Pablo Martínez Flamenco – Jazz Band.

De veelzijdige Spaanse muzikant en zanger Pablo Martínez heeft ondanks zijn jeugdige leeftijd al gewerkt met grote muzikanten uit de flamenco wereld, waaronder Jorge Pardo en Josemi Carmona. In 2012 zette Pablo Martinez zijn studie voort met een masteropleiding jazz trombone aan het Conservatorium van Amsterdam. Om deze flamenco en jazz roots te kunnen combineren werd in 2013 de Pablo Martínez Flamenco – Jazz Band opgericht. Pablo speelde op grote festivals als het North Sea Jazz Festival 2013 en de Madrid Jazz Festival 2011, als ook bij de opname van het album Huellas (Cabra Road , 2012) van Jorge Pardo.

Luigi Boccherini (1743-1805), van origine een Italiaans componist en cellist, heeft een groot deel van zijn leven in Spanje gewerkt in dienst van Don Luis Anton (broer van koning Karel III van Spanje), die lange tijd in ballingschap leefde in Avila, ver verwijderd van het kosmopolitische Madrid. Uit deze periode stammen circa 100 composities, waaronder het strijkkwintet ‘La musica notturna’. La musica notturna beschrijft in muzikale termen het nachtelijk, bruisend Madrid en is een nostalgische herinnering van Boccherini aan zijn leven in Madrid. Het stuk lag Boccherini waarschijnlijk zo na aan het hart, dat hij zijn uitgever te Parijs opdracht gaf het werk niet uit te geven, omdat (zo schreef Boccherini): “[…] non possoso gl’ uditori giammai comprederne il significato, né gli esecutori sonarlo come deve essere sonato.”

De Spaanse componist en pianist Joaquín Turina (1882 – 1949) studeerde o.a. bij Vincent d’Indy en Moszkowski in Parijs, waar hij ook Ravel en Debussy leerde kennen. In 1931 werd hij docent compositie aan het Conservatorium van Madrid. Zijn La oración del torero schreef hij eerst voor een luit kwartet, daarna voor strijkkwartet en ten slotte voor strijkorkest. In veel van zijn werk is de invloed van de traditionele Andalusische muziek te horen.

Isaac Manuel Francisco Albéniz (1860-1909) was naast componist ook succesvol pianist. Hij studeerde beide vakken aan de conservatoria in Madrid, Leipzig en Brussel en gaf als wonderkind vele concerten. ‘Asturias (Leyenda)’ dat oorspronkelijk geschreven is voor piano als prelude van een driedelig werk getiteld Chants d’Espagne, is later voor diverse instrumenten en ensembles gearrangeerd. Het Ciconia Consort zal Asturias uitvoeren in de versie voor solo-viool, waarbij verschillende violisten uit het ensemble de melodie van elkaar zullen overnemen en ‘strijden’ om de Spaans virtuoze eer. Ondanks de naam ‘Asturias’ heeft de muziek meer van Andalusische flamenco dan van volksmuziek uit de Noord-Spaanse regio Asturias. In het werk zijn verschillende flamencostijlen terug te horen; bulería, copla, malagueña alsook de ‘marcato’ ‘staccato’ markeringen die gitaarklanken en het voetenwerk van een flamencodanseres suggereren.

Georg Philipp Telemann (1681-1767) was een Duits dirigent, organist en vermoedelijk meest productieve componist in de geschiedenis. Hij was tijdens zijn leven beroemder en gevierder dan Bach. Zijn grote oeuvre omvat naast opera’s, veel kerkmuziek, alsook meer dan 1000 instrumentale werken. Telemann wijdde een opera aan de avonturen van Don Quichot ‘Don Quichotte der Löwenritter’. Het Ciconia Consort laat de suite hieruit horen. Na de (Franse) ouverture met een aantal komisch gepuncteerde ritmes en versieringen, volgen korte delen die enkele karakterschetsen c.q. avonturen van Don Quichot illustreren, o.a. ‘Zijn aanval op de windmolens’, een pittige vertolking van de beroemde scène waarin Quichot denkt dat hij het moet opnemen tegen een bende reuzen. Verder zijn tal van humoristische beeldende elementen te horen in de muziek.

Astor Piazzolla studeerde bij Alberto Ginastera en bij Nadia Boulanger. Zij was het die hem overgehaald heeft om zich te wijden aan de tango. Na het horen van jazzmusici in Parijs, hun swing en rijkdom aan ideeën, besloot hij om de tango te bevrijden van traditionele patronen, meer nuances te geven en complexer te maken. In 1956 schreef Piazzolla Tango Ballet voor een korte film. Zijn muziek werd enthousiast ontvangen, maar niet de film. Door de hoge moeilijkheidsgraad van het werk en de grote eisen die het aan muzikanten stelt werd het pas opnieuw uitgevoerd in 1989. In Tango Ballet worden klassieke muziek, tango en ballet samengevoegd tot een unieke originele compositie.

Michuel de Cervantes (1547-1616); ‘De Vernuftige Edelman Don Quichotte van La Mancha’ wordt in 1637 vertaald door Lambertus van den Bos onder de titel “Den verstandigen vroomen ridder, Don Quichot de la Mancha”. De vertaling van Van den Bos was razend populair en beleefde zevenmaal een herdruk. We kennen allemaal de uitdrukking van ‘Vechten tegen de windmolens’ en ‘Een klap van de molenwiek gehad’. Bij het horen van de naam Don Quichote, denkt bijna iedereen onmiddellijk aan de molens van Spanje. Waar Don Quichotte staat voor de wereldverbeteraar, romanticus en idealist staat zijn page Sancho Panza voor de wereldse en aardse geneugten. Sancho Panza lijkt de spiegelbeeldige persoonlijkheid van Don Quichotte te zijn. Terugkerende thema’s zijn: Het herderlijke leven, vrijheid, eerwraak, liefde en jaloezie, maar ook literatuur, muziek, volksgedichten en het recht, komen aan bod.
Naast de hoofdvertelling zijn er vele nevenvertellingen die fungeren als intermezzi zoals ‘de krijgsgevangen kapitein’ en ‘de misplaatste nieuwsgierige’. Het verhaal heeft vele typische renaissance trekken en lijkt de volkse versie te zijn van de Decamarone.
Het Ciconia Consort zal tijdens deze wervelende Spaanse middagen en avonden het publiek verrassen met een synthese tussen de suite van Telemann en de moderne flamenco, waarbij de genoemde verschillende karaktertypologieën in een verfrissend actueel verband worden gebracht.