GRAND TOUR
een reis naar de antieke wereld
met Herman Pleij
Ciconia Consort olv Dick van Gasteren
Herman Pleij, spreker
Anuschka Pedano, altviool
Concerten
Vrijdag 9 april 2021– 12.30 uur, LIVESTREAM
Grote Zaal – TivoliVredenburg Terugkijken klik hier.
Zondag 30 mei 2021 – 15.00 en 17.15 uur GEANNULEERD
De Nieuwe Kerk, Den Haag
Donderdag 22 april 2021 – 20.15 uur GEANNULEERD
Oudshoornse kerk, Alphen aan den Rijn
Entreeprijs: €21
Zaterdag 24 april 2021 – 20.00 uur GEANNULEERD
Grote Kerk, Maassluis
Entreeprijs: €25
Donderdag 27 mei 2021 – 20.15 uur GEANNULEERD
Grote Kerk, Naarden
Entreeprijs: €32 (ongeplaceerd)
Jongeren < 27 jaar €15 / Kinderen 4 t/m 10 €5
Programma
Hugo Wolf (1860-1903) – Italiaanse serenade
Hector Berlioz (1803-1869) – Mars uit Harold en Italie
Ottorino Respighi (1879-1936) – Antiche danze et arie per liuto, suite no. 3
Pjotr Iljitsj Tsjaikovski (1840-1893) – Souvenir de Florence, opus 70
De Grand Tour staat voor een uitgebreide reis door het vasteland van Europa, zoals dat gebruikelijk was vanaf de 16e eeuw tot in het begin van de 20e eeuw. Wie van goede huize komt, maakt een Grand Tour, met name naar Italië, om daar de schatten van de Griekse en Romeinse oudheid te bewonderen. Voor jongemannen uit de Europese elite is de tour een bijna verplicht onderdeel van de algemene opvoeding, een overgangsritueel van jeugd naar volwassenheid. Brieven, reisgidsen en reisjournalen worden gretig gelezen door de thuisblijvers. Samen met de meegenomen souvenirs zorgen zij ervoor dat de cultuur van de klassieke oudheid bekend wordt onder een groter publiek.
De term ‘toerisme’ zoals we die tegenwoordig kennen, komt van ‘Grand Tour’: een manier van reizen als doel op zich, om nieuwe dingen te leren en kennis uit te wisselen. Net als vroeger doorkruisen ook nu nog iedere zomer vele jongeren, gewapend met een Interrail-kaart Europa. Rome, Napels, Florence en Venetië zijn nog altijd geliefde bestemmingen om het geleerde op school zelf te zien en te beleven.
Pioniers van de Grand Tour waren Wolfgang Goethe en Lord Byron. Zij zetten fascinerende verhalen op schrift en kunstenaars en componisten volgen hun voetspoor. Veel kunstenaars hebben echter geen financiële mogelijkheden om Rome te bezoeken. Koning Lodewijk XIV stelt daarom in 1666 de ‘Prix de Rome’ in, zodat Franse kunstenaars met eigen ogen de kunstuitingen uit de oudheid kunnen bestuderen. Prijswinnaars kunnen hierdoor vier jaar lang in Rome werken. De oorspronkelijke Franse Prix de Rome houdt drie eeuwen stand. Hector Berlioz is één van de prijswinnaars en maakt in 1830 zijn Italiëreis. Het werk Harold in Italië gaat over Berlioz’ poëtische herinneringen aan de omzwervingen in de Abruzzen. Het is geïnspireerd op Lord Byron’s Childe Harold’s Pilgrimage en de altvioolsolo staat symbool voor deze weemoedige dromer.
Ook Tjaikovski bezoekt Italië en verblijft enige maanden in Florence. Gedurende die periode maakt hij schetsen voor een strijksextet. Terug in Sint Petersburg voltooit hij zijn Souvenir de Florence, een herinnering aan een creatief vruchtbare en vrije periode, omgeven door de pracht van deze stad. Voor Tjaikovsky is Souvenir de Florence een lyrisch werk, “een subjectieve beleving met gevoelens van vreugde en leed”.
Met zijn enthousiasmerende vertelkunst neemt Herman Pleij u mee in zijn Grand Tour. Hij vertelt over de historische en sociologische identiteit van Grand-Tour-reizigers van toen en nu; van middeleeuwse pelgrimages tot hedendaagse plezierreizen. Een muziekprogramma vol nostalgie, weemoed en temperament.
Herman Pleij
Herman Pleij studeerde Nederlandse taal- en letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Hij promoveerde in 1979 op ‘Het Gilde van de Blauwe Schuit. Literatuur, volksfeest en burgermoraal in de late middeleeuwen’. Van 1981 tot 2008 was hij verbonden als hoogleraar in de Historische Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam en momenteel is hij emeritus hoogleraar aan diezelfde universiteit. In 1993 werd hij onderscheiden door de Belgische regering met de Francqui-leerstoel voor buitenlanders, in 2000 door de Katholieke Universiteit Brussel met een eredoctoraat, en en bij zijn afscheid van de universiteit als ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.
Zijn belangstelling ligt bij middeleeuwse volkscultuur, literatuur en drukpers, de ontwikkeling van een burgermoraal en van Nederlandse identiteiten in het algemeen. Hij schreef vele essays en boeken over deze onderwerpen. Ook verschenen meerdere CD-boxen met hoorcolleges.
In 1991 maakte Pleij een zesdelige radio- en TV-serie voor Teleac onder de titel Sprekend over de middeleeuwen. Essays over Nederlandse mentaliteiten en de nationale beschavingsgeschiedenis zijn verzameld in de bundels Het Nederlandse onbehagen (1991), Hollands welbehagen (1998), Tegen de barbarij (1999), De herontdekking van Nederland (2003) en Erasmus en het poldermodel (2005). Deze publicaties resulteerden in de tiendelige TV-serie Wij Nederlanders.
Meer recentelijk verschenen: Moet kunnen. Op zoek naar een Nederlandse identiteit en Geluk!? Van hemelse gave tot hebbeding. Zijn nieuwste boek verscheen begin 2020: Oefeningen in genot. Liefde en lust in de late Middeleeuwen, waarover hij – staande op de presentatietafel – vertelde bij De Wereld Draait Door.
Anuschka Pedano altviool
Anuschka Pedano begon op negen jarige leeftijd met altviool lessen bij Julia Dinerstein, van wie zij nog altijd les heeft. Zij volgde masterclasses o.a.bij Michael Kugel, Jürgen Kussmaul, Sven Arne Tepl, Alexander
Pavlovsky, Orfeo Mandozzi, de leden van het Zemtsov altviool kwartet.
Anuschka heeft op haar jonge leeftijd al een indrukwekkende carrière achter de rug. Zij won in 2015 o.a. het Britten Altvioolconcours, was finaliste van het Koninklijk Concertgebouwconcours, won de eerste prijs en de “Prix Marie-Christine Cid-Diaz” bij het “Concours Européen pour Jeunes Solistes”. In 2016 won zij de Classic Young Masters Award en de Sinfonia Award. Begin 2017 behaalde zij de eerste prijs bij de regio finale van het Prinses Christina Concours in Rotterdam.
Sinds september 2016 maak ze deel uit van het internationale strijkersorkest LGT Young Soloists te Zürich met wie zij soleert in Europa, Amerika en Azië. Anuschka speelt regelmatig op (internationale) festivals zoals: Wonderfeel festival, Grachtenfestival, festival Vocal Art Rhein-Main in Frankfurt en Spivakov festival in Moskou. Zij soleerde met de Koninklijke Marinierskapel, Domestica Rotterdam en samen met de Russische violist Nikita Boriso-Glebsky met Sinfonia Rotterdam.
In oktober 2017 was zij samen met haar zus, Maria Pedano, te gast in het televisieprogramma Podium Witteman.
Anuschka bespeelt een Franse altviool gebouwd door Gand & Bernadel Freres (Parijs, 1877), haar ter beschikking gesteld door het Nationaal Muziekinstrumentenfonds.